ویژگی های افراد مبتلا به ناگویی هیجانی

افراد مبتلا به ناگویی هیجانی، تهیج های بدنی بهنجار را بزرگ می کنند، نشانه های بدنی برانگیختگی هیجانی را بد تفسیر می کنند، درماندگی هیجانی را از طریق شکایت های بدنی نشان می دهند، و در اقدامات درمانی نیز به دنبال درمان نشانه ها جسمانی هستند (تیلور ، پارکر ، بگبی ، اکلین ، 1992).

همراه با این ویژگی های اساسی، ویژگی های متعدد دیگری مانند دشواری در پردازش اطلاعات هیجانی (ساسلو و جوقونز ، 2002)، دشواری در فهم بیان چهره ای(پارکر و همکاران، 1993) و ظرفیت کمتر برای همدلی (گاتمن و لاپورت ، 2002) نیز در مبتلایان به ناگویی هیجانی مشاهده شده است. به دلیل بی تفاوتی و بی علاقگی نسبت به دیگران در این افراد، مشکلات بین شخصی متعدد در آنها مشاهده شده است (وان هیولی و همکاران، 2006).

این افراد در بیان نیازهایشان به دیگران مشکل دارند و توانایی مقابله با چالش های بین شخصی در موقعیت های اجتماعی را ندارند(وان هیولی و همکاران، 2007). همچنین افرادی که با این صفت توصیف می شوند بین جنبه های شناختی و تجربی هیجان با جنبه های بیانی، رفتاری و نوروفیزیولوژیک آن یکپارچگی اندکی ایجاد می کنند. این ویژگی با هیجان نامنظم و نهایتا در بعضی موارد با بیماری روانی و فیزیکی ارتباط دارد (خداپناهی، 1390).

این بیماران نـه تـنها‌ فاقد‌ هیجانات هستند، بلکه همزمان‌ از‌ واژه‌هایی چون اندوه عصبی و هول و هراس به وفور استفاده می‌نمایند، ولی قـادر نـیستند تـا حالت‌هایی که نشان دهنده هیجاناتی چون غـم، انـدوه عـصبانیت، نـا آرامـی و تـشویش می‌باشند‌ را‌ از خود نشان دهند. آنان بیشتر به توصیف شرایط پیرامونی که هیجانات را در میان گرفته‌اند، می‌پردازند ولی از آنجا که منابع درونی محدودی بهره می‌برند، لذا قادر نیستند حالت‌های هیجانی‌ را‌ در چهره‌ دیـگران می‌بینند، توصیف نمایند یا تشخیص دهند (مختار پور و همکاران، 1385).

آنان تنها قادرند تا هیجانات لذت‌بخشی چون شادی و عشق را‌ در مقادیر کم و ناچیز تجربه نمایند.کسانی که مبتلا به ناگویی هیجانی شدید‌ هستند،‌ بعضی اوقات قادر نیستند به طـور گـسترده احساس لذت نمایند. به عبارت دیگر، به کلی فاقد احساس لذت ‌‌می‌باشند. این‌ افراد چون قادر به فهم احساساتشان نیستند، بنابراین نمی‌توانند هیجانات دیگران‌ را‌ بخوانند. اغلب‌ آنان افرادی فاقد همدلی هستند و نـمی‌توانند بـا کسانی که دچار ناراحتی و مشکل می‌باشند،‌ همدلی کرده و واکنش هیجانی مطلوبی نسبت به آنان از خود نشان دهند(مختار پور و همکاران، 1385).‌

افرادی که الکسی تیمیای شدیدی دارند، معمولا نمی‌توانند از راهبردهای انطباقی و سـازشی چـون‌ صـحبت‌ کردن‌ با دیگران بهره ببرند و نمی‌توانند از منابع حمایت هیجانی در دسترس(از‌ قبیل‌ دوستان، اطرافیان و اعضای خانواده)استفاده نمایند.همچنین نـمی‌توانند ‌ ‌بـا دیگران روابط هیجانی مطلوب ونزدیکی داشته و دیگران‌ را‌ در احساسات خود شریک نمایند (مختار پور و همکاران، 1385).

ناگویی هیجانی به عنوان اختلالی‌ ناشی‌ از هوش هیجانی پایین

در کتاب مشهور چـارچوب‌های ذهـن، هوارد گاردنر (1983) اعتقاد دارد‌ که‌ انسان‌ دارای چندین نوع هوش است. او در کتاب به هفت نوع هوش اشاره دارد که‌ یکی‌ از آنها هوش فردی است که به دو صورت دیده می‌شود، هوش‌ درون‌ فردی‌ و هـوش بـین فردی . منظور از هوش درونی فردی، توانایی فرد از‌ زندگی‌ احساسی خود می‌باشد و از نظر مفهومی با دو بعد از سازه‌ الکسی‌ تییمیا‌ یعنی اشکال در تشخصی احساسات خود، توصیف آنها برای دیگران و خودآگاهی هـیجانی کـه مایر‌ و سالووی(1997) آن‌ را به عنوان یکی از توانش‌های اساسی و عالی هوش هیجانی تعریف‌ کرده‌اند،‌ همپوشی و تداخل دارد. قابلیت اساسی دیگری هم که در تعریف هوش هیجانی آنان وجود دارد، توانایی‌ خواندن‌ احساسات و هیجانات دیـگران اسـت کـه معمولا از آن به عنوان همدلی‌ نـام‌ مـی‌برند کـه بخشی از آنچه که گاردنر‌ آن‌ را‌ هوش درون فردی توصیف می‌نماید، است.

اگرچه در‌ تعریفی‌ که از الکسی تیمیا به عمل آمده، بر اشکال در تنظیم و مـدیریت‌ احـساسات‌ و هـیجانات خود ودیگران اشاره‌ ای‌ نمی‌شود، ولی‌ برخی‌ از‌ روان درمـانگران گـزارش داده‌اند، افرادی که به‌ شدت دچار اختلال الکسی تیمیا می‌باشند، نمی‌توانند به خوبی با دیگران همدلی‌ نمایند،‌ احتمالا علت ایـن امـر هـم تا‌ حدودی به خاطر ناتوانی‌ آنان‌ در تشخیص هیجانات در چهره‌ دیـگران‌ است و نتایج چندین پژوهش هم از دیدگاه حمایت می‌نمایند (مختار پور و همکاران، 1385).

تیلور، پارکر و بگبی(1999) در‌ مطالعه‌ای‌ که اخیرا برای بررسی رابطه‌ بین‌ آزمون‌ ناگویی هیجانی و پرسـشنامه‌ هوشبهر هیجانی بار-آن انجام دادند، به گردآوری اطلاعات از 734 نفر آزمودنی بـزرگسال کـه در شهرک های‌ حومه‌ انتاریو زندگی می‌کردند، پرداختند و پس‌ از جمع‌آوری‌ و تحلیل‌ اطلاعت و نتایج، مشاهده‌ کردند که نمره‌های حـاصل بـه صـورت منفی و معناداری با نمره آنان در آزمون‌ I-QE همبستگی‌ دارد.

شیوع ناگویی هیجانی

گزارش پژوهش های مختلف نشان می دهد که ناگویی هیجانی در بیماران مبتلا به انواع آسیب های روانپزشکی و بالینی(اسپیرنزا ،لوز ، ولی یر و کورکوس ، 2007) و حتی در جمعیت های غیر بالینی مشاهده می شود، اما فقدان بینش و سبک تفکر برون مدار در این افراد می تواند در ظرفیت سود جستن از مداخلات روان درمانی، تداخل ایجاد کند (فرنز و همکاران، 2008). مطالعات مربوط به شیوع ناگویی هیجانی که در نمونه های مختلف افراد بزرگسال صورت گرفت، نشان داده است که ناگویی هیجانی با جنسیت مذکر، سطح تحصیلات و وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین (هونکالامپی و همکاران، 2000)، مشکلات روان شناختی(گونزلامان ، کامپفر و برالر ،2002)، کیفیت زندگی وابسته به سلامت(ماتیلا و همکاران، 2009) و تجرد و طلاق(کوکنین و همکاران، 2001؛ فرنز و همکاران، 2008) مرتبط شنا خته شده است.

برخلاف پژوهش های صورت گرفته بر بزرگسالان، شیوع ناگویی هیجانی در دختران نوجوان بالاتر از پسران است(جوکاما و همکاران، 2007؛ هونکالامپی و همکاران، 2000) و شیوع آن پس از 30 سالگی تغییری نمی کند (ماتیلا و همکاران، 2006). همچنین شیوع این سازه در میان جمعیت بیماران روان تنی (مانند سندروم روده تحریک پذیر یا بیماری های انسدادی ریه) بسیار بالاتر از نمونه های غیر بالینی گزارش شده است (اگلسی اس-ری و همکاران، 2012؛ تیسی لیبیس و همکاران، 2010).

سبب شناسی ناگویی هیجانی

سبب شناسی الکسی تیمیا از سه دیدگاه روان کاوی، فیزیولوژیک و فرهنگی اجتماعی بررسی می شود. الکسی تیمیا در دیدگاه روانکاوری از دو بعد، به عنوان نوعی مکانیسم دفاعی واپس روی و به عنوان نوعی نقص در ساختار روانی در نظر گرفته می شود. دیدگاه فیزیولوژیک فقدان ارتباط نورونی مناسب بین دستگاه لیمبیک و نئو کورتکس را مطرح می کند که محل بازنمایی هوشیارانه احساسات و تخیل است. همچنین دیدگاه فرهنگی اجتماعی نیز الکسی تیمیا را مربوط به طبقه ی اجتماعی و تفاوت های هوشی بین بیماران و طبقه ی متوسط و پایین جامعه می داند(جانکاما، 2004؛ برنبایوم ، راقوان ، هیون-نیو ، 2002).

به اعتقاد کینگ و همکاران (1992) الکسی تیمیا ساختاری است که احتمالا با کنترل هیجان مرتبط است، زیرا الکسی تیمیا، عدم ابراز هیجان به دلیل نقص در توانایی در پردازش و تنظیم هیجان ها یا بازداری آگاهانه تر ابراز هیجان است. در واقع افراد مبتلا به الکسی تیمیا قادر به تشخیص احساسات و بیان هیجان های خود نیستند و این در حالی است که قابلیت های هیجانی می تواند سازگاری مناسبی را در ارتباط با محیط و دیگران به همراه داشته باشد.

اساس نورولوژیک ناگویی هیجانی

چندین نظریه اساس نورولوژیک برای ناگویی هیجانی مطرح ساخته اند (برای مثال لاملی و سیلکی ، 2000). مفروضه نقص در انتقال اطلاعات بین دو نیمکره، اولین رویکرد در تلاش برای توضیح ناگویی هیجانی از دیدگاه عصب شناختی بود. در این مفروضه با استناد به ویژگی های بیماران دو پاره مغز، مفهوم ناگویی هیجانی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفت. این بیماران، هنگام صحبت واژه هایی را به کار می بردند که بار هیجانی کمتری داشت، گفتار آنها ملال انگیز، غیر پیچیده، فاقد رنگ و عاری از احساس بود. از این رو، این احتمال مطرح شد که ناگویی هیجانی با کاهش انتقال اطلاعات بین دو نیمکره ها، نظریه دیگری برای توضیح زیربنای نورولوژیک ناگویی هیجانی بود (سیفنوس، 1988).

در مطالعات انجام شده مشخص شد که تقارن عملکردی نا بهنجار در مغز، با سطوح پایین تر آگاهی هیجانی رابطه دارد (جسمیر و مارکهام ، 1977؛ لین و همکاران، 1995). در تعدادی از پژوهش های مقیاس های مختلف EEG در افراد مبتلا به ناگویی هیجانی و افراد غیر مبتلا مقایسه شده است. در این دسته از پژوهش ها مشخص شد که ناگویی هیجانی بر میزان فعالیت امواج تتا و آلفا موثر است (برای مثال افتاناس و وارالامو ، 2007).

هم نوسانی امواج مغز، مقیاسی است که تعداد و قدرت ارتباطات سیناپسی بین نواحی مختلف مغز را در یک باند فرکانسی خاص مشخص می کند. ارزش های بالاتر هم نوسانی، معرف افزایش ارتباطات سیناپسی بین نواحی مغز و ارزش های کمتر، کاهش ارتباطات سیناپسی را نشان می دهند (دموس ، 2005؛ هاتوین و همکاران (1997) در پژوهش خود کاهش میزان هم نوسانی را در ناحیه پیشانی افراد مبتلا به نارسایی هیجان نشان دادند. براساس قانون جانبی شدن، هریک از نیمکره های مغز عملکرد خاص خود را دارند.

نیمکره راست، نیمکره هیجان ها و نیمکره چپ، نیمکره کلامی است. در متن یک رویداد هیجانی، درک احساسات مختص نیمکره راست و پردازش شناختی هیجان و به عبارتی آگاهی فرد از هیجان در زمره وظایف نیمکره چپ مغز است. با کاهش ارتباط بین دو نیمکره، انتقال اطلاعات از نیمکره احساسی به نیمکره کلامی کاهش یافته و به همان میزان از آگاهی فرد از هیجان هایش کاسته می شود (پانکسپ ، 2004). 2-1-10-2. الگوی تحولی تجربه هیجانی لن و شوارتز (1987) الگوی تحولی تجربه هیجانی لن و شوارتز (1987) پیش زمینه مناسبی برای فهم بهتر ناتوانی در توصیف هیجان ها را فراهم می کند. آنان پنج مرحله را در نظر می گیرند(خداپناهی، 1390):

1. خودبازتابی حسی حرکتی، که در آن هیجان به عنوان یک احساس بدنی تجربه می شود.

2. نمایش حسی حرکتی، که در آن هیجان به عنوان یک احساس بدنی و تمایل حرکتی تجربه می شود. رفتار قالبی و شفاهی و تک بعدی تجربه می شود.

3. پیش عملیاتی، که از 18 ماهگی شروع می شود و در این مرحله هیجان هم بدنی و هم روانی از طریق رفتار قالبی شفاهی و تک بعدی تجربه می شود. 4. عملیات عینی، که از سن 4 سالگی آغاز می شود و در این مرحله آمیزه ای از احساسات تجربه می شود و کودک می تواند حالات هیجانی پیچیده و متفاوتش را توضیح دهد. 5. عملیات صوری، که از دوره نوجوانی آغاز می شود به گونه ای که این تجربه به باریک بینی بیشتر و چند بعدی خواهد بود(خداپناهی، 1390).

با در نظر گرفتن چهارچوب مذکور فردی که دچار فقدان واژگان برای بیان احساسات است در مرحله پیش عملیاتی متوقف شده است. بنابراین فردی است که شناخت و باز شناسی محدودی از آمیزه احساساتش دارد. توانایی کمی در توضیح حالات هیجانی پیچیده و متفاوتش دارد و قدر به درک تجربه هیجان های چند بعدی دیگران نیست. این ناتوانی گستره وسیعی از بیماری های روان پزشکی و بدنی را موجب می شود، اما نه به صورت قانون همه یا هیچ، بدین معنا که هر کس یا هنجار است یا نا هنجار(خداپناهی، 1390).

دیدگاه شناختی ناگویی هیجانی از نقطه نظر علوم شناختی، هیجانها انواعی از روان سازه های پردازشی-اطلاعاتی است که از تجسم ها و فرایندهای نمادین و زیر نمادین تشکیل می شود (بوچی، 1997). تجسم های نمادین از تصاویر ذهنی و لغات، و تجسم های زیر نمادین از الگو های بدنی، احشایی و تهییج های جنبشی تشکیل می شوند که در جریان حالت های انگیختگی هیجانی تجربه می شوند (بوچی، 1997).

سیستم های نمادین، در یک زبان خاص، توانایی تفکر درباره احساسات هیجانی و تجربه های دیگر است و براین اساس، تعدیل حالت های هیجانی را برای افراد، تامین می کند. در ناگویی هیجانیف توانایی آشکار سازی هیجانها به صورت نمادین محدود است و در نتیجه، پیوند بین تجسم های نمادین هیجان ها با تصاویر ذهنی و لغات ضعیف می شود و از نظر شناختی کمتر مهار پذیر خواهند بود. به این ترتیب، پردازش شناختی اطلاعات هیجانی و تنظیم هیجان ها به صورت های مختلف با مشکل مواجه می شود. فرضیه های مختلف این نقص را به منزله نوعی گسستگی، بر حسب اختلال در انتقال اطلاعات هیجانی به کرتکس سینگولیت قدامی (لین و همکاران، 1997)، قطع رابه بین دو نیمکره (تیلور و همکاران، 1997)، قطع رابطه اشکار بین دانش آشکار و دانش پنهان یا نقص در انتقال از یک مولفه پردازش هیجانی مولفه دیگر می دانند (فرالی و اسمیت، 2001).

وجه مشترک تبیین های ارائه شده براساس یافته های پژوهشی مکرر این است که فرد مبتلا به ناگویی هیجانی، از نوعی نقص و ناتوانی در پردازش شناختی اطلاعات هیجانی رنج می برد. تعداد از پژوهش های انجام شده در زمینه بررسی ثبات زمانی ناگویی هیجانی (برای مثال سالمینن و همکاران، 2006؛ مارتینز، 2003) این سازه را به عنوان صفت شخصیتی ثابت تایید کرده اند، که بیان کننده نقص در پردازش شناختی اطلاعات هیجانی است (تیلور، 2000).

در مقابل این رویکرد صفت محور، دسته از از پژوهشها (برای مثال هونکالامپی و همکاران، 2000) درباره ثبات زمانی ناگویی هیجانی تردید کرده و آن را به عنوان یک حالت (و نه یک صفت)، پیاند درماندگی شخصی معرفی کرده اند. براساس این رویکرد، ناگویی هیجانی صرفا یک مکانیسم مقابله ای برای محافظت از خود علیه درماندگی هیجانی مرتبط با موقعیت های شدیدا آسیب زاست.