قابل استفاده در: مقاله نویسی و انجام پژوهش های علمی
منابع فارسی: دارد
منابع لاتین: دارد
پیشینه داخلی جدید: دارد
پیشینه خارجی جدید: دارد
نوع فایل: Word قابل ویرایش
تعداد صفحه: 53 صفحه
بعد از پرداخت حق اشتراک فایل شماره 212 را دانلود کنید.

مارسیا جی بتیس (2002) در چهارمین کنفرانس بین‏المللی نیازهای اطلاعاتی، الگویی از روش‏های اطلاع‏یابی را ارائه نمود که در این‏جا مورد بررسی قرار می‏گیرد. انسان قادر است مقدار زیادی دانش در زندگی کسب کند و همچنین قابلیت سازگاری با شرایط مختلف محیطی و اجتماعی را دارد.

انسان‏ها بسیار اجتماعی هستند و بسیاری از آموخته‏ها و تجارب‏شان را از تعاملات اجتماعی به‏دست می‏آورند. برای بسیاری از افراد در بیشتر موارد، رفتارهای اطلاع‏یابی شامل جذب و استفاده از دانش و اطلاعاتی است که در زندگی روزمره با آن برخورد می‏کنند و ٨٠ درصد از دانش خود را از آگاهی‏های ساده از جامعه و محیط طبیعی به دست می‏آورند.

این الگو بیان‏‏کننده روش‏های اطلاع ‏یابی است و جزئیات آن به شرح زیر است:

- مستقیم یا غیر مستقیم: منظور از مستقیم و یا غیرمستقیم در نمودار این است که آیا شخص اطلاعات خاصی را مورد جستجو قرار داده، یا به صورت تصادفی تحت تأثیر اطلاعات قرار گرفته است.

- فعال یا منفعل : اگر شخص برای گردآوری اطلاعات و حل مسئله خود به طور فعالانه عمل کند، اطلاع‏یابی فعال صورت گرفته ولی اگر شخص بدون تلاش و فعالیت و بدون انجام جستجو به اطلاعات دست یابد، اطلاع‏یابی منفعل صورت گرفته است.

بنابراین چهار حالت برای اطلاع‏یابی می‏توان در نظر گرفت:

- جستجوکردن: هنگامی که شخص می‏داند که به چه اطلاعاتی نیاز دارد، به صورت مستقیم و فعالانه به جستجوی اطلاعات می‏پردازد.

- مشاهده یا نظارت: در این روش ما اطلاعات مورد علاقه و پرسش‏هایمان را در ذهن حفظ می‏کنیم ولی نیاز مبرمی به تلاش فعال برای گردآوری اطلاعات احساس نمی ‏کنیم، هنگامی که اطلاعاتی در آن خصوص به ما می‏رسد آن اطلاعات را جذب می‏‏کنیم. بنابراین این روشی مستقیم و منفعل است.

- مرور و یا تورق :این روش متمم و مکمل‏یافته روش مشاهده می‏باشد و به صورت غیرمستقیم و فعال است. در این روش ما نیاز اطلاعاتی خاصی نداریم ولی به طور فعالانه خود را در جریان اطلاعات جدید قرار می‏دهیم و عامل اساسی انجام این رفتار حس کنجکاوی است.

- آگاه شدن: هنگامی که شخص نمی‏داند که به دنبال چه اطلاعاتی است و از نیاز اطلاعاتی خود باخبر نیست، به صورت غیرفعال و غیرمستقیم به جذب و گردآوری اطلاعات محیط می‏پردازد به این روش آگاه شدن می ‏گویند.

اگر آگاه شدن ٨٠ درصد از دانش ما را تشکیل دهد، جستجوی مستقیم یک درصد و بقیه دانش از راه مرور و مشاهده به دست می‏‏آید. مطالعات نشان می‏دهد که مردم اصولی را به کار می‏‏برند که با کمترین تلاش به اطلاعات مورد‏ نیاز خود دست یابند و به‏دلیل پیچیده بودن نظام‏های اطلاعاتی، مردم به روش‏های انفعالی و غیرمستقیم کسب اطلاعات خو گرفته ‏اند.

بنابراین در بررسی رفتار اطلاع‏یابی، اشخاص به دو روش کلی زیر عمل می‏‏کنند. 1. جذب منفعل از روش‏های مشاهده و آگاه شدن 2. نمونه‏گیری و گزینش از طریق مرور و بررسی و جستجوی فعال (نویدی، 1386).

ادامه دارد ...