قابل استفاده در: مقاله نویسی و انجام پژوهش های علمی
منابع فارسی: دارد
منابع لاتین: دارد
پیشینه داخلی جدید: دارد
پیشینه خارجی جدید: دارد
نوع فایل: Word قابل ویرایش
تعداد صفحه: 53 صفحه
بعد از پرداخت حق اشتراک فایل شماره 212 را دانلود کنید.

ویلسون (2000) فرآیند اطلاع‏یابی را اولین بار در سال 1983 به ‏عنوان یک الگوی حل مسئله برای پژوهش‏ها به‏ کار برد. وی، پس از بررسی رفتارهای اطلاع یابی متخصصان بازاریابی، علوم اجتماعی و روان شناسی، الگویی را برای رفتار اطلاع یابی ارائه داد که به‏خوبی نقش عوامل روان شناختی را در رفتار جستجوگران نشان می دهد.

وی در الگوی خود اذعان می دارد که عوامل روان شناختی، جمعیت شناسی، محیطی و منبع مدار بر رفتار اطلاع یابی تأثیر می گذارند و در بسیاری از موارد آن را تغییر می دهند. در این الگو، جستجو و استفاده از اطلاعات با مراحل مختلف فرآیند حل مسئله هدف‏نما در ارتباط است.

مراحل حل مسئله عبارتند از: شناسایی مسئله، تعریف مسئله، حل مسئله و (در صورت نیاز) بیان راه حل آن. با وجود گستردگی این الگو، ویلسون اظهار می دارد که الگوی پیشنهادی او تنها قادر است نمونه های کوچکی از عوامل تأثیرگذار بر رفتار اطلاع یابی فرد را نشان دهد.

الگوی ویلسون به توصیف آنچه در زمینة رفتار اطلاع یابی، عامل میزان احاطه شخص نامیده می شود، می پردازد. وی در همین زمینه اظهار می دارد که شخص پس از اتخاذ تصمیم به جستجوی اطلاعات، با کمک انگیزه، جستجویی را به اجرا درمی آورد و به دلیل احساس نیازی که به فایق آمدن بر مسئله دارد، شخصاً گذار از مانع‏های مشخصی را که در مسیر بازیابی اطلاعات او قرار دارد، تجربه می کند.

ویلسون معتقد است که خود شخص صلاحیت لازم را برای تصمیم گیری‏های نهایی جستجوی اطلاعات و تشخیص اطلاعات مرتبط از غیرمرتبط دارد و ممکن است بر اساس موقعیت، موضوع یا انگیزه های خاص، روش‏هایی را که برای جستجوهایش برمی گزیند، با دیگری متفاوت باشد (نوروزی چاکلی، 1385).

ویلسون از عامل "خودمحوری" به‏عنوان مؤثرترین عامل در رفتار اطلاع یابی نام می برد و در همین خصوص اظهار می دارد که بین باور یا احساس فرد درباره خود و تسلط فرد بر موقعیت‏های مختلف، ارتباط مستقیم وجود دارد. او معتقد است احساس قوی خودمحوری برای بهره گیری از یک منبع اطلاعاتی، به استفاده گسترده تر و دقیق تر از آن منبع منجر می شود.

اگر شخص از توان خود در بهره گیری از منبع تردید داشته باشد، حتی در صورتی که این منبع حاوی مرتبط ترین اطلاعات نیز باشد، بازهم استفاده درستی از آن به‏عمل نخواهد آمد. در هر موقعیتی، انتخاب و استفاده از منبع تحت تأثیر عوامل گوناگونی همچون میزان زمان و تلاشی که صرف دستیابی به منبع و تعامل برای اطلاع یابی از آن می شود، قرار دارد (ادهمی، 1383) .

او در الگوی جهانی خود رفتار اطلاع‏یابی را هم شامل رفتار جستجوی فعال و هم غیرفعال می‏داند یعنی در عمل جستجوی فعال ذهن را برای اطلاعات (مثلا تماشای تلویزیون و دریافت اطلاعاتی از برنامه‏های آن بدون قصد و اراده قبلی) جزء رفتار اطلاع‏یابی می‏داند همان‏طور که توجه غیرفعال (یعنی بدون قصد قبلی) و جستجوی مداوم را در این ردیف قرار می‏دهد.

ادامه دارد ...